5th European Choir Games Norrköping - Sweden 2023 y lingia de cunzerc

28.10.-01.11.2023

 

Urtijëi, 10.11.2023

European Choir Games: Gherdëina vënc or y arjënt

L cuncors ie stat a Norrköping, tla Svezia. L Cor di Jëuni Gherdëina à venciù la bedaia d’or tla categuria »spiritual« y chëla d’arjënt tla categuria »adult choirs«.
La Usc à rujenà cun l dirighënt Samuel Runggaldier

Chëst ann iel stat la cuinta edizion dl cuncors, di European Choir Games. Dant fòvela stata a Graz tl 2013, pona a Magdeburg ti Paejes Tudësc tl 2015, daldò a Riga tl 2017 y la cuarta a Göteborg tla Svezia tl 2019. Pona iel stat na paussa, ntan i tëmps dla pandemia, y sën iesen ruvei ala edizion numer cinch, inò tla Svezia, chëst iede a Norrköping, a zirca n’ëura y mesa de ferata dala capitela Stocolma.
L Cor di Jëuni Gherdëina ie jit su da n sada passeda nchin n lunesc de chëst’ena, cun na grupa de ades sessanta danter ciantarines, ciantarins y l dirighënt Samuel Runggaldier. L cor se à njenià ca truep mënsc alalongia: de jené àn dat ora la notes, che uni ciantarin:a à mpue cialà tres, per scumencé pona cun la proes d’auril.

L’aspetatives
La Usc à cuntatà l dirighënt Runggaldier, y ti à damandà de si aspetatives dan l cuncors. Si resposta: »Ie, persunalmënter, coche dirighënt, ne son nia jit su cun aspetatives de fé chi sà ce resultat. Per mé iel mpurtant che l ti sebe bel al cor, che n mpere nce a cunëscer d’autri cores, che n vëije y aude coche i autri cores cianta. La cossa plu mpurtanta ie che n ebe na hez. Ma pona nce che l ne mance nia mpue de suspence, mpue de ndesfideda«.
Da dì iel nce che l se trata pu de n cor amaturiel pra l Cor di Jëuni Gherdëina, »ulache l fova nce vel’ ciantarin:a che à fat pea per l prim iede pra vel’ da de tel«, nes spiega l dirighënt: »Uniun:a che à damandé de pudëi fé pea, à sambën pudù l fé. Ne n’on fat deguna selezion, coche l vën fat pra vel’ cor tla gran ziteies. Nëus, te nosta pitla valeda de Gherdëina, purvon a fé l miec che la va«.

La doi categuries y la bedaies
L cor se à njenià ca per fé pea te doi danter la truepa categuries: chëla »adult choirs« y chëla »spiritual«. La prima ie dedicheda a chëi cores che à ciantarins y ciantarines che à plu de dejedot ani. La segonda vëija dant pec te n stil afroamerican, cun n test sacrel – l gospel zënza strumënc, pudëssen dì.
L cor ladin à njenià ca ot cianties per chësc cuncors, cater per uni categuria. Da spezifiché iel che la bedaies vën dates ora aldò di ponc che uni cor giapa da na giuria de dirighënc:tes esperc:tes de livel nternaziunel. Chësc uel dì che l ne se trata nia de na cumpetizion, y che de plu cores possa nsci giapé na bedaia d’or, d’arjënt o de bront. Tla categuria »adult choirs« se à l Cor di Jëuni Gherdëina davanià la bedaia d’arjënt, »per mpue passa mez pont ne ti l’ons nia fata a giapé chëla d’or«, nes conta l dirighënt Samuel Runggaldier. Chëla bedaia d’or che l cor se à ala fin tëut pea tla categuria »spiritual«.

La sensazions do la performance
Al dirighënt ti ons nce damandà de si sensazions do avëi ciantà dan l publich y la giuria. Si resposta: »Pra la prima performance, chëla tla categuria »adult choirs« che on abù danmesdì, fova duc:tes mo mpue grams:es, chël ie normal. On nce messù cianté te na sala bëndebò suta n con’ de acustica, uniun:a audiva mé si usc y nia drë’ l’autres. Domesdì ons ciantà te n’autra sala per la categuria »spiritual«, na majera ma scialdi miëura n con’ de acustica, y iló me éi bel riesc ntendù che la à butà deplù. Iló ons nce giapà la bedaia d’or«.
Ma ora che la bedaies, se porta i ciantarins, la ciantarines y l dirighënt nce pea na bela esperienza, te chëla che l ie stat l mesun de mparé a cunëscer d’autri cores. Samuel Runggaldier nes conta nce de n cunzert de amezizia che n à fat lassù, na ucajion per se baraté ju mpue de ideies, minonghes y prupostes. Ntan l viac à nce fat vel’ workshop, metù a jì dala urganisazion dl cuncors, y na vijita de n di ala capitela svedeja Stocolma. »N cor franzëus y un svizer nes à nce dit che i ëssa nteres a fé n barat cun nëus. Ëi pudëssa n iede unì te Gherdëina a fé n cunzert y nëus da d’ëi, o velch da de tel«, nsci nes conta l dirighënt dl Cor di Jëuni Gherdëina. N cor che à iust nce finà via la lingia de cunzerc ciantei te cater dliejes de Südtirol, ala fin de utober tla dliejes de Badia y de Sëuc y tl scumenciamënt de nuvëmber tla dlieja di franziscaneri a Bulsan y tla dlieja de Urtijëi, »a cësa«.

Bruno Maruca www.lausc.it

 

 

 

Cuncors a livel europeich: "5th European Choir Games" 2023

61 jëuni y jëunes dl Cor di Jëuni Gherdëina a Korrköping tla Svezia
Do doi mëndri proiec che ie unic a s'l dé tl 2022, l prim d'agost, n ucajion dla Bienela Gherdëina, ulache l Cor di Jëuni Gherdëina à purtà dant n tòch sperimentel scrit dal cumponist Hannes Kerschbaumer y l segondo d'utober, ulache l ie unì ciantà la “Missa a 8 voci” de Claudio Kerschbaumer, jirà l cor chëst ann, dai 28 de utober ai prim de nuvëmber, tla Svezia a Norrköping, ulache l fajerà pea l cuncors a livel europeich "5th European Choir Games". A Norrköping fej l cor pea 2 cuncorsc tla categuries "Spirituals" y "Mixed Choirs". Per uni categuria, à l cor njinià ca a puntin cater cianties. Per i jëuni y la jëunes dl cor ie chësc proiet na gran ndesfideda.
N ucajion de chësc gran proiet, uniral fat cater cunzerc nce te Südtirol, doi ala fin de utober y doi al scumenciamënt de nuvëmber. L Cor di Jëuni Gherdëina y si dirighënt Samuel Runggaldier à njinià ca de n dut chindesc pec che unirà prejentei ntan cater cunzerc che sarà n sada, ai 21 de utober dala 8 da sëira tla dlieja de Badia, n dumënia, ai 22 de utober, dala 18.00 tla dlieja de Sëuc y doi enes do, n sada, ai 4 de nuvëmber dala 6 da sëira tla dlieja di francescans a Bulsan y n dumënia, ai 5 de nuvëmber, dala 18.00 tla dlieja de Urtijëi. Ntan i cunzerc che unirà fac te Südtirol saral da audì la cianties di cuncorsc a Norrköping y mo d'autra cianties, nce vel’pez per ladin, danter chisc nce l pez nuef "Mami" de Raimond Irsara.
N chëla cater ucajions se ncunforta i ciantarins y la ciantarines dl Cor di Jëuni Gherdëina a pudëi saludé duc i apasciunei de mujiga.

Uni doi ani n majer proiet
L Cor di Jëuni Gherdëina ie nasciù tl 2009 coche cor che s’njinia ca per fé n majer proiet uni doi ani. Danterite vëniel metù a jì n mënder proiet cun mësses ciantedes y cunzerc te Gherdëina y te Südtirol. L majer proiet ie suënz lià a n viac ora dla Talia, ulache l vën fat pea n cuncors a livel europeich o nternaziunel.
L prim gran suzes ova l Cor di Jëuni Gherdëina arjont a Riva del Garda tl 2012. L bon resultat, ti à permetù de fé pea i campiunac mundiei di cores a Riga tl 2014, ulache i à venciù la prima bedaia d’or. Ti ani do iesi pona furnei a Calella dlongia Barcelona tl 2016 y a Budapest tl 2018.
L cunsëi dl cor, che ie unì lità de dezëmber dl 2021, se ova bele ntlëuta tëut dant de mëter a jì n gran proiet tl 2023. N ova udù ch' l ie la dumanda y la ulentà da pert di ciantarins y dla ciantarines de jì inant cun la tradizion de nosc cor y de mëter a jì n bel viac, fajan pea n cuncors tl'Europa. L'idea de mëter a jì chësc gran proiet, fova ënghe nasciuda cun la ntenzion de tré ite i jëuni, che se à ti ultimi ani purtruep usà a sté scialdi te cësa y ne se dà nia plu tan ju cun la cultura.

European Choir Games a Norrköping
L "European Choir Games" ie la verscion europeica, di "World Choir Games", cunesciui coche juesc olimpics di cores. Chësta manifestazion vën metuda a jì da “Interkultur”, un di majeri urganisadëures de cuncorsc y festivals nternaziunei per cores. A Norrköping uniral adalerch cores da duc i paejes dl'Europa y da dut l mond per fé pea cuncorsc, cunzerc, workshops y mparé a se cunëscer. Norrköping ie na vedla zità ndustriela, plu o manco 160 km a sud de Stockholm. Ti ultimi ani se à chësta zità for plu y plu dedicà a mëter a jì manifestazions cultureles.
Per fé pea i cuncorsc a Norrköping muessa i cores vester scialdi boni de cianté. L Cor di Jëuni Gherdëina se à bele cualificà ntlëuta, tl 2018, a Budapest y ie ti ultimi ani stat bon de mantenì n livel scialdi aut. I jëuni y la jëunes dl cor se à ntan la proes ti ultimi mënsc dassënn purvà a mparé ite la cianties. Pudëi fé pea chësc cuncors a Norrköpping ie n drë gran unëur y na gran legrëza per nosc cor.

L Cor di Jëuni Gherdëina
L cor, metù adum da 32 ciantarines, 29 ciantarins y l dirighënt, à de jené scumencià cun la proves, do che l cunsëi dl cor ova bele tl 2022 fat la prima sentedes per mëter a jì dut cant. Per chësc proiet iel unì tëut su 12 ciantarins nueves, gran pert scialdi jëuni, ruan a na bela cumpëida de 62 persones.
Na persona de gran mpurtanza tl cor ie l dirighënt Samuel Runggaldier, n jëunn da ulëi bon, cun n gran talënt mujichel. Per fé garaté chësc gran proiet al dat ca dut y mo deplù. Samuel ie bon de tré i jëuni y ti dé legrëza a cianté nce cianties scialdi ries, de dan n valgun cënc de ani o de teles a diesc ujes. De gra de cuer Samuel, da duc nëus ciantarins, per dut chël che t’es bele fat y fejes per nosc cor!
L Cor di Jëuni Gherdëina ie nasciù cun l'idea de ti pité a jëuni y jëunes l mesun de s’ancunté y de mparé a se cunëscer a livel de valeda, ciantan deberieda. Per mantenì la bona cumpanìa de chësc cor, s'anconten nce do che n proiet ie bele finà via, ntan na jita d'ansciuda o sa mont d'instà y nce a cianté l Avënt.
Ntan uni majer proiet à l cor tëut su n CD dal vif. Chëst ann uniral tëut su l 8. CD, che duc pudrà sambën cumpré.
L Cor di Jëuni Gherdëina nuzea chësta ucajion, per rengrazië duc chëi che à sustenì y sustenirà inant nosta lia.

Per l Cor di Jëuni Gherdëina
Matthias Vinatzer